Wim Houben I Home I Over I Abonneer
Vorige week vroeg een middelbare school wat ik weet over smartphones en kinderen. Want binnenkort moeten ze uitleggen aan ouders, leerkrachten en leerlingen, waarom de smartphone vanaf september niet meer welkom is.
In de zomer van 2024 verdiepte ik me in dit onderwerp en raakte gefascineerd door wat ik ontdekte.
Bij meisjes tussen 11 en 18, is het cijfer bijna verdubbeld. En dat gebeurt niet alleen in Vlaanderen, maar in vele westerse landen. Steeds beginnend rond 2010.
Een vaak gestelde vraag is of we niet gewoon meer voor onze problemen durven uitkomen dan 10 jaar geleden?
Een terechte vraag. Maar ook de cijfers over zelfbeschadigend gedrag spreken boekdelen. Zo zijn - sinds 2010, het aantal gevallen bij jongeren tussen 13 en 18 met 72% gestegen. Bovendien blijkt uit onderzoek van Zorgnet Icuro dat het aantal gedwongen opnames van minderjarigen in vier jaar tijd meer dan verdubbeld is.
Opvallend: niet alleen jongeren ervaren meer psychologische klachten. Wanneer ik een grafiek maak van de angsstoornissen bij de bevolking ouder dan 15 , zien we eenzelfde, stijgende trend. Alweer beginnend rond 2010.
Was het de val van de regering Leterme II? Of de diskwalificatie van de Rode Duivels voor het WK in Zuid-Afrika? Waarschijnlijk niet.
Een meer realistische piste zijn een aantal technologische innovaties die de digitale wereld voorgoed veranderd hebben.
In 2010 werd de eerste smartphone met een camera aan de voorkant gelanceerd, wat de weg vrijmaakte voor de selfiecultuur.
Ook in dat jaar werd Instagram geboren, wat in een mum van tijd uitgroeide tot een van de grootste sociale netwerkplatformen ter wereld.
Maar misschien nog ingrijpender: in 2010 begon de systematische toepassing van verschillende psychologische technieken die men in de tech-industrie "Brain Hacking" noemt.
De like-knop. Eindeloos scrollen. De algoritmische nieuwsfeed. Pushmeldingen. Leesbevestigingen.
Allemaal werden ze ontworpen om onze dopaminecircuits te beïnvloeden, verslaving te ontwikkelen, en onze schermtijd te verhogen.
In 2025 spenderen wij, Vlamingen, meer dan 3 uur per dag op onze telefoon. Dat is 20% van onze wakkere tijd op aarde.
Dat terwijl meer en meer wetenschappelijke studies wijzen in de richting van overmatig schermgebruik als oorzaak van onze psychologische klachten. Zowel voor kinderen als voor volwassenen.
Zitten we ongewild gevangen in een digitaal eco-systeem dat in toenemende mate controle heeft over hoe we onze tijd spenderen en hoe we ons voelen?