Wim Houben I Home I Over I Abonneer
We lezen, schrijven en jammeren over kinderen die vergroeid zijn met hun smartphone.
Maar wanneer gaan wij ons apparaat eens neerleggen en in de spiegel kijken?
Het is zorgwekkend hoezeer volwassenen zich laten afleiden tijdens de momenten die ze met kinderen doorbrengen.
“Mama zit altijd op de iPad tijdens het eten. Ze is altijd gewoon aan het checken.” - Nora (7)
Dat blijft niet zonder gevolgen.
Jonge kinderen zijn gefascineerd door de gadgets die volwassenen gebruiken.
“Hoe meer aandacht wij aan onze smartphone geven, hoe groter de aantrekkingskracht voor kinderen”, zegt psychiater Bruce Wexler, verbonden aan de Yale-universiteit.
Maar is dat een probleem?
“Neen”, zegt Catherine Steiner-Adair, klinisch psycholoog en auteur.
“In de eerste twee levensjaren groeit het brein extreem snel. Het verdubbelt en bereikt al 85% van het volwassen formaat. In die cruciale jaren is het volop bezig met het aanmaken van structurele en functionele verbindingen.”
Op die manier start ook de jarenlange ontwikkeling van het neurale netwerk om te leren lezen.
Wat begint met het eenvoudig ontcijferen van tekst, evolueert naar een complex netwerk dat begrijpend lezen mogelijk maakt.
“Dit netwerk vormt de basis voor diepgaand denken en inzicht”, aldus Maryanne Wolf, hersenwetenschapper en directeur van het Centre for Dyslexia.
Het ontwikkelen van deze essentiële architectuur gebeurt door persoonlijke interactie in de fysieke wereld.
Anders gezegd: De tijd die je spendeert door aandachtig te praten, te lezen en te spelen met een kind stimuleert de groei van het brein.
Maar wanneer je die momenten regelmatig onderbreekt met een snelle scroll of een vluchtig antwoord op WhatsApp verstoor je dit proces.
Dat bevestigt recent onderzoek met hersenscans:
Wanneer een volwassene op een aandachtige manier met een kind omgaat, worden de hersengebieden die verantwoordelijk zijn voor taal en complexe denkprocessen actief. Wanneer die volwassene afstand neemt of afgeleid is, neemt de activiteit in deze cruciale hersengebieden weer af.
Gemiddeld grijpen wij 85 keer per dag (!) naar onze telefoon.
Als wij vandaag een uurtje met een kind bezig zijn, zijn we elke 10 minuten afgeleid.
Die versnipperde aandacht zou wel eens een rol kunnen spelen in de zorgwekkende daling van de PISA-scores voor leesvaardigheid.
Daarom wil ik een eenvoudige, maar doeltreffende strategie met je delen:
Houd je telefoon weg uit je directe omgeving, zeker wanneer je met kinderen omgaat.
Cal Newport, auteur en computerwetenschapper, raadt ouders aan om zodra ze thuis komen hun telefoon aan de oplader te hangen.
Dit eenvoudig ritueel verandert je telefoon in iets van vroeger - een vaste lijn die op één specifieke plek in huis staat.
De logica hierachter is even eenvoudig:
Als je telefoon voortdurend in je zak zit, is de verleiding om ernaar te grijpen ondraaglijk.
Elk geluidje, elke trilling, zelfs een vluchtige gedachte kan genoeg zijn om je af te leiden.
Maar wanneer je telefoon zich op een vaste plek bevindt, moet je bewust de beslissing maken om ernaar toe te lopen.
En als je hem, zoals ik, op het aanrecht in de keuken legt, moet je rechtstaan om hem te gebruiken.
Deze strategie is trouwens niet alleen nuttig voor ouders.
Ook leerkrachten, opvoeders, of chiro-leiding kunnen hiermee aan de slag.
Probeer het.
Je hebt niets te verliezen.